Achteropaanrijding: wie is er schuldig bij een aanrijding van achteren?

Een achteropaanrijding is een van de meest voorkomende verkeersongevallen in Nederland. Dit type botsing gebeurt vaak bij verkeerslichten, in files of bij plotseling remmen. Als u van achteren wordt aangereden, is de kans groot dat u recht heeft op schadevergoeding. Maar hoe zit het juridisch precies? Wie is er aansprakelijk bij een achteropaanrijding en wat zijn de uitzonderingen op de hoofdregel?

De hoofdregel: de achteroprijder is aansprakelijk

In de meeste gevallen is de achteroprijdende partij aansprakelijk voor de schade. Dit is gebaseerd op artikel 19 van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990). Hierin staat dat een bestuurder het volgende:

“De bestuurder moet in staat zijn zijn voertuig tot stilstand te brengen binnen de afstand waarover hij de weg kan overzien en waarover deze vrij is.”

Het uitgangspunt is: een bestuurder moet voldoende afstand houden tot zijn voorganger. Zo kan hij op tijd remmen bij een onverwachte situatie. Gebeurt dat niet en botst iemand van achteren op een ander voertuig? Dan wordt aangenomen dat hij onvoldoende afstand hield en niet goed heeft geanticipeerd. In het verkeer is anticiperen op plotselinge situaties essentieel. Of het nu gaat om een file, een remmende auto voor een stoplicht of een onverwachte oversteek, een oplettende bestuurder hoort in staat te zijn hierop te reageren. Als dat niet gebeurt en een achteropaanrijding volgt, wordt dat gezien als verwijtbaar gedrag. Daarom is de achterste partij doorgaans aansprakelijk.

Uitzonderingen op de hoofdregel

Hoewel de achteroprijder meestal aansprakelijk is, zijn er situaties waarin de voorste bestuurder (mede)schuldig kan zijn aan de aanrijding. Deze uitzonderingen zijn zeldzaam.

• Plotseling remmen zonder noodzaak

Het plotseling remmen zonder verkeersnoodzaak kan tot (gedeeltelijke) aansprakelijkheid leiden. Dit speelt bijvoorbeeld als iemand plots op de rem trapt voor een klein dier, zoals een kat of een eend. De rechtspraak is hier duidelijk over: voor kleine dieren hoeft doorgaans niet hard geremd te worden als dit andere verkeersdeelnemers in gevaar brengt. Remt een voorligger in zo'n geval toch abrupt, dan kan hij zelf aansprakelijk worden gehouden voor de schade.

• Gevaarlijke manoeuvres

Als de voorste bestuurder onverwacht van rijstrook wisselt of inhaalt zonder voldoende ruimte te laten, kan dit leiden tot een aanrijding waarbij de voorligger aansprakelijk is.

• Kettingbotsingen

Bij kettingbotsingen geldt in principe dat de achteroprijdende bestuurder aansprakelijk is voor de schade aan de auto voor hem. Maar als u zelf stilstond en van achteren bent aangereden waardoor u op uw voorganger botst, dan is de achterste partij aansprakelijk voor de volledige kettingreactie. De specifieke toedracht is hierbij altijd van belang.

Toch blijft in de praktijk de achterligger vrijwel altijd (volledig) aansprakelijk. In deze uitzonderlijke situaties is het van belang om de toedracht van het ongeval goed te documenteren en bewijs te verzamelen. Een goed gereconstrueerde achteropaanrijding kan in rechtszaken het verschil maken.

Het belang van bewijs

Bij een achteropaanrijding is het cruciaal om zoveel mogelijk bewijs te verzamelen om de aansprakelijkheid vast te stellen. Dit geldt zowel voor de voorste als de achterste partij. Misschien wel het belangrijkste bewijsmiddel is hierbij het schadeformulier. Deze moet door beide partijen goed en volledig worden ingevuld zodat de toedracht hieruit duidelijk wordt. Andere belangrijke bewijsmiddelen zijn onder andere: dashcambeelden, getuigenverklaringen, politierapporten, foto's van de schade en/of remsporen. Hoe meer bewijs u kunt aanleveren, hoe sterker uw positie tegenover de verzekeraar of de wederpartij. Noteer daarom direct na het ongeval het tijdstip, de locatie en de omstandigheden. Zorg ook dat u medische documenten bewaart als er sprake is van letsel. Zelfs de kleinste details kunnen van grote waarde zijn in een latere juridische procedure of schadeclaim. Dit geldt niet alleen voor complexe zaken, maar ook bij een ogenschijnlijk eenvoudige achteropaanrijding.

Zonder voldoende bewijs zal het lastig zijn om de aansprakelijkheid van de voorste partij aan te tonen. Een goed onderbouwde claim is bij een achteropaanrijding dan ook van groot belang.

Conclusie

Bij een achteropaanrijding is de achteroprijdende partij in de meeste gevallen aansprakelijk voor de schade. Echter, er zijn uitzonderingen waarbij de voorste bestuurder (gedeeltelijk) schuldig kan zijn. Het is daarom belangrijk om na een ongeval zoveel mogelijk bewijs te verzamelen en juridisch advies in te winnen. Op die manier kunt u uw rechten beschermen en de schadevergoeding ontvangen waar u recht op heeft. Zelfs bij een ogenschijnlijk eenvoudige achteropaanrijding kan juridische bijstand doorslaggevend zijn.

Wilt u meer informatie over letselschade na een achteropaanrijding, of wilt u rechtsbijstand in uw letselschadezaak? Neem dan contact op met Yspeert letselschade. Het eerste gesprek en een eerste inschatting van de haalbaarheid van uw zaak zijn altijd gratis.