De nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces is per 1 maart 2024 in werking getreden

Het slachtofferbeleid is vernieuwd om te verduidelijken welke taak het Openbaar Ministerie (OM) heeft richting slachtoffers. Het uitgangspunt blijft dat het OM bij het nemen van beslissingen in een strafzaak recht doet aan de belangen van slachtoffers en uitvoering geeft aan de wettelijke slachtofferrechten. In het nieuwe beleid wordt uitdrukkelijk uitgegaan van de slachtofferpresumptie; ‘Iemand is slachtoffer tot het tegendeel bewezen is’. Hieronder worden een aantal aanpassingen kort aangestipt. Helaas zijn niet alle wijzigingen positief.

De nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces, het wensenformulier

Een slachtoffer heeft het wettelijk recht om een verzoek tot schadevergoeding in te dienen en aan te geven van welke rechten het slachtoffer nog meer gebruik wil maken. In de nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces heeft het slachtoffer hier 14 dagen de tijd voor, na ontvangst van de brief van het OM.

Wanneer het wensenformulier en het schadevergoedingsformulier niet binnen deze termijn worden ingevuld en teruggestuurd, gaat het OM ervan uit dat het slachtoffer niet betrokken wil worden in het strafproces. En slachtoffer wordt hiermee onder druk gezet om snel te reageren en deze termijn is te kort. Helemaal bij complexe strafzaken.

Het slachtoffer heeft recht op kennisname van de processtukken, tenzij

Het slachtoffer heeft recht op kennisneming van processtukken. Soms zijn er echter redenen om daarvoor (nog) geen toestemming te geven. Een voorbeeld hiervan is als het slachtoffer nog als getuige gehoord moet worden. Volgens de nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces kunnen slachtoffers hierdoor beperkt worden omdat het OM een belangenafweging gaat maken. Er is op dit moment geen (wettelijke) mogelijkheid om tegen de weigering van het OM bezwaar te maken bij de rechter-commissaris.

Voorbereidend onderzoek

Sinds de invoering van de nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces mogen slachtoffers zich tijdens het voorbereidend onderzoek niet meer laten bijstaan door een advocaat of door een andere gemachtigde. Dit is onwenselijk en doet afbreuk aan de rechten.

Achteruitgang

Verschillende slachtofferorganisaties hebben inmiddels een brandbrief geschreven aan het College van procureurs-generaal dat de nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces een stap terug in de tijd is. De aanwijzing doet slachtoffers tekort. Het belang van goede rechtsbijstand door een gespecialiseerde slachtofferadvocaat is hiermee nog belangrijker geworden.

Meer informatie

Heeft u vragen naar aanleiding van de nieuwe Aanwijzing Slachtoffers in het Strafproces en wilt u meer informatie of deskundige hulp, neem dan contact op met één van onze slachtofferadvocaten.